Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI U 374/18 - wyrok Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim z 2018-06-22

Sygnatura akt VI U 374/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2018 roku

sprawy z odwołania W. S.

od decyzji z dnia 19 lutego 2018 roku, znak: (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o wysokość renty

oddala odwołanie.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 374/18 UZASADNIENIE

Decyzją z 19.02.2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. ponownie ustalił wysokość renty W. S..

Ubezpieczony W. S., reprezentowany przez kuratora ustanowionego dla częściowo ubezwłasnowolnionego – J. B., wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji w zakresie w jakim dotyczy zmniejszenia świadczenia rentowego o 269,80 zł z powodu egzekucji sądowej. W uzasadnieniu podał, że tytuł wykonawczy nie został doręczony skarżącemu prawidłowo, bowiem W. S. nie zamieszkuje już pod adresem: K. (...)lecz przebywa w (...) Publicznym Szpitalu dla (...) (...) w M. przy ul. (...).

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania. Podał, że na podstawie art. 139-140 ustawy z 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, w oparciu o wezwanie komornika sądowego, ZUS ustalił wysokość renty ubezpieczonego na kwotę 1 205,27 zł, przy czym wysokość świadczenia została zmniejszona z powodu egzekucji sądowej o kwotę 269,80 zł oraz z tytułu odpłatności za pobyt w zakładzie opiekuńczo – leczniczym o kwotę 550,00 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. urodził się (...). Jest częściowo ubezwłasnowolniony. Jego kuratorem od 19.05.2016 roku jest J. B.. Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z 23.11.2016 roku Sąd Rejonowy w Elblągu w sprawie X Nc 42944/16, nakazał W. S. aby zapłacił na rzecz powoda B. (...) (...) Funduszu Inwestycyjnego (...) w G. kwotę 2 448,70 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 26.10.2016 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 942,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W dniu 7.02.2018 roku do organu rentowego wpłynęło wezwanie do dokonania potrąceń z renty ubezpieczonego, na podstawie nakazu zapłaty z 23.11.2016 roku zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z 8.02.2017 roku. Należność główna: 2 448,70 zł; odsetki od 2.02.2018 roku – 218,37 zł; koszty zastępstwa procesowego – 900,00 zł; koszty zastępstwa w egzekucji – 225,00 zł; opłata egzekucyjna – 234,74 zł; podatek VAT – 53,99 zł; wydatki gotówkowe – 76,09 zł.

Decyzją z 19.02.2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. zmniejszył wysokość świadczenia W. S. i ustalił, że od 1.03.2018 roku będzie ono wynosiło 1 205,27 zł. Świadczenie zostało zmniejszone z powodu egzekucji sądowej o 269,80 zł, z tytułu odpłatności za pobyt w zakładzie opiekuńczo – leczniczym o 550,00 zł. Od 1.03.2018 roku wysokość świadczenia do wypłaty wynosi miesięcznie 200,00 zł.

Pełnomocnik ubezpieczonego wnioskiem z 23.03.2018 roku wystąpił o prawidłowe doręczenie nakazu zapłaty z 23.11.2016 roku i uchylenie klauzuli wykonalności nadanej przedmiotowemu nakazowi. W dniu 30.04.2018 roku pełnomocnik ubezpieczonego wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty z 23.11.2016 roku, wraz z wnioskiem o przekazanie sprawy do rozpoznania do Sądu Rejonowego w Międzyrzeczu.

(bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Istotą sporu w niniejszej sprawie była kwestia zasadności wydania spornej decyzji ustalającej wysokość renty ubezpieczonego w oparciu o nakaz zapłaty z 23.11.2016 roku zaopatrzony w klauzulę wykonalności z 8.02.2017 roku. Skarżący podnosił bowiem, iż nakaz ten nie został mu prawidłowo doręczony. Pozwany natomiast podniósł, iż sporna decyzja została wydana prawidłowo na podstawie art. 139-140 ustawy z 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z FUS, w oparciu o wezwanie komornika sądowego.

Zgodnie z art. 139 ustawy z 17.12.1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2017.1383; dalej jako ustawa emerytalna):

1. Ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, następujące należności:

1) świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, a następnie kwoty świadczenia lub świadczeń podlegające rozliczeniu w trybie określonym w art. 98 ust. 3;

2) kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu:

a) zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego za okres przed dniem wejścia w życie ustawy,

b) ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie,

c) zaopatrzenia określonego w odrębnych przepisach;

3) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych;

4) należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego;

5) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;

6) kwoty nienależnie pobranych zasiłków rodzinnych lub pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów w razie braku możliwości potrącenia z wypłacanych zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków dla opiekunów, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie, a także kwoty zasiłku pielęgnacyjnego wypłaconego za okres, za który przyznano dodatek pielęgnacyjny;

6a) kwoty nienależnie pobranego dodatku weterana poszkodowanego;

7) kwoty nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego;

8) zasiłki wypłacone z tytułu pomocy społecznej, jeżeli przy wypłacie zastrzeżono ich potrącanie, oraz zasiłek stały lub zasiłek okresowy wypłacone na podstawie przepisów o pomocy społecznej za okres, za który przyznano emeryturę lub rentę;

9) zasiłki i świadczenia wypłacone na podstawie przepisów o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu za okres, za który przyznano prawo do emerytury lub renty;

10) z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - na wniosek dyrektorów tych placówek.

2. Odliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne nie może przekraczać zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

3. Potrącenia należności wymienionych w ust. 1 dokonuje się w kolejności podanej w tym przepisie.

4. Przy dokonywaniu potrąceń, o których mowa w ust. 1 pkt 4, potrąca się w pierwszej kolejności alimenty zaległe za okres wskazany w tytule wykonawczym, pod warunkiem uzyskania od wierzyciela oświadczenia, że nie zostały w inny sposób uiszczone przez dłużnika.

Art. 140 ustawy emerytalnej stanowi, że:

1. Potrącenia, o których mowa w art. 139, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141, w następujących granicach:

1) świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 - do wysokości 60% świadczenia;

2) należności egzekwowanych związanych z:

a) odpłatnością za pobyt w domach pomocy społecznej,

b) odpłatnością za pobyt w zakładach opiekuńczo-leczniczych,

c) odpłatnością za pobyt w zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, do wysokości 50% świadczenia;

3) innych egzekwowanych należności - do wysokości 25% świadczenia.

2. Jeżeli sumy, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, mają być potrącone na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie egzekwowanych należności, organ rentowy uiszcza je na rzecz tego organu egzekucyjnego, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia tego pierwszeństwa - na rzecz organu, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie, oraz niezwłocznie zawiadamia o zbiegu egzekucji właściwe organy egzekucyjne, wskazując datę doręczenia zawiadomień o zajęciach dokonanych przez te organy i wysokość należności, na poczet których zostały dokonane zajęcia. W razie zbiegu egzekucji sądowych organ rentowy przekazuje potrącone kwoty po uzyskaniu postanowienia wskazującego komornika sądowego właściwego do dalszego prowadzenia egzekucji. Do czasu uzyskania tego postanowienia kwoty te pozostają w depozycie Zakładu.

2a. Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku potrącania sum, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku zbiegu egzekucji sum, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, z potrąceniem należności alimentacyjnych, o których mowa w art. 139 ust. pkt 4.

4. Potrącenia, z zastrzeżeniem art. 141, nie mogą przekraczać:

1) 50% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ut. 1 pkt 1 i 2 oraz pkt 6-9;

2) 60% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4;

3) 65% miesięcznego świadczenia - jeżeli potrąceniu podlegają należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10.

5. Jeżeli należności alimentacyjne, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4, mają być potrącane na rzecz kilku wierzycieli, a łączna suma, która może być potrącona, nie wystarcza na pełne pokrycie tych należności, potrącenia ustala się proporcjonalnie do wysokości udziału każdej z tych należności w łącznej sumie należności określonych w tytułach wykonawczych dla bieżących należności.

6. W przypadku zbiegu:

1) potrąceń sum egzekwowanych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 i 5, potrącenia nie mogą przekraczać łącznie:

a) 60% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności alimentacyjne,

b) 50% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu należności inne niż alimentacyjne, z zastrzeżeniem lit. c,

c) 25% świadczenia, jeżeli podlegają potrąceniu wyłącznie należności egzekwowane, o których mowa w art. 140 ust. 1 pkt 3;

2) potrąceń sum egzekwowanych, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 i 5, z potrąceniami innych należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 6-9 - stosuje się odpowiednio przepis pkt 1 lit. a i b;

3) potrąceń, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2 - stosuje się odpowiednio przepis pkt 1 lit. a i b.

6a. W przypadku zbiegu potrąceń, o których mowa wart. 139 ust. 1 pkt 10, z potrąceniami, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-9, potrącenia nie mogą przekraczać łącznie 70% świadczenia.

7. Wysokość części świadczenia podlegającego egzekucjom, o których mowa w ust. 1, oraz wysokość potrąceń, o których mowa w ust. 4, a także wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom, o których mowa w ust. 6 i 6a, oraz ustaloną orzeczeniem sądu, ugodą sądową lub aktem notarialnym procentową wysokość potrąceń ze świadczeń z tytułu należności alimentacyjnych bez wskazania sposobu ich naliczania, ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne.

8. Przepisy ust. 1-7 stosuje się odpowiednio przy dokonywaniu potrąceń z renty rodzinnej, do której uprawniona jest więcej niż jedna osoba, przy czym granice potrąceń ustala się proporcjonalnie do części renty podlegającej tym potrąceniom.

Art. 141 ustawy emerytalnej stanowi, że:

1. Kwota emerytury i renty wolna od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, wynosi:

1) 500 zł - przy potrącaniu:

a) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,

b) należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4;

2) 825 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;

3) 660 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1, 2 i 6-9;

4) 200 zł - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10.

1a. Kwoty, o których mowa w ust. 1, podlegają corocznej waloryzacji od dnia 1 marca na zasadach określonych dla emerytur i rent.

1b. Jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych wysokość świadczenia jest niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, o której mowa w ust. 1, potrąceń i egzekucji nie dokonuje się.

2. Kwoty emerytur i rent przyznanych z uwzględnieniem okresów ubezpieczenia za granicą, wolne od potrąceń i egzekucji, ustala się proporcjonalnie do wypłacanego świadczenia.

3. Kwoty wolne od potrąceń i egzekucji ustala się dla emerytur i rent wraz ze wszystkimi wzrostami, zwiększeniami, dodatkami oraz innymi świadczeniami wypłacanymi wraz z emeryturą lub rentą na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem świadczeń rodzinnych oraz dodatku dla sierot zupełnych, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku weterana poszkodowanego.

4. W razie zbiegu uprawnień do dwóch lub więcej świadczeń pieniężnych kwotę wolną od egzekucji i potrąceń ustala się od jednego - wyższego świadczenia.

Organ rentowy ani sąd nie mają uprawnień do weryfikacji tytułów wykonawczych, które wierzyciel złożył organowi egzekucyjnemu. Na podstawie przedstawionych zawiadomień o zajęciu świadczenia organ rentowy jest zobowiązany do dokonywania potrąceń na zasadach określonych w art. 139-141 ustawy emerytalnej, zaś kontrolując prawidłowość decyzji ZUS w tym przedmiocie sąd bada jedynie, czy dokonywane przez organ rentowy potrącenia dokonywane są w granicach określonych przez ww. przepisy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 4.07.2017 roku, III AUa 8/17, Lex 2344179). Jeżeli zatem, w ocenie ubezpieczonego, doszło do naruszenia jego interesów w postępowaniu egzekucyjnym, winien on zastosować środki właściwe do zaskarżenia czynności komorniczych. Organ rentowy ani też sąd nie mają prawa badać zasadności dokonywanych zajęć przez komornika ani ich wysokości.

Podobnie w wyroku z 20.10.2005 roku Sąd Apelacyjny w Katowicach w sprawie III AUa 1322/04 (Lex 447211) stwierdził, że w sprawie wszczętej wskutek odwołania ubezpieczonego od decyzji obniżającej mu wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z potrąceniami dokonywanymi przez ZUS ocenie sądu nie podlega zasadność należności egzekwowanych z jego świadczenia. Sąd ten podkreślił, że nie należało do postępowania wywołanego odwołaniem od zaskarżonej decyzji organu rentowego, ustalanie zasadności roszczeń egzekwowanych ze świadczenia ubezpieczonego. Rzeczą sądu było w istocie jedynie zbadanie, czy tytuł wykonawczy został wydany zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z 13.10.1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2017, poz. 1778), w zw. z art. 26 ustawy z 17.06.1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j.Dz.U.2017.1201), a nadto, czy potrącenia nie przekraczają granic wyznaczonych dyspozycją art. 140 ustawy emerytalnej i nie naruszają kwoty świadczenia wolnej od egzekucji według art. 141 ustawy emerytalnej.

Mając na uwadze, że wiarygodność dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, w tym w aktach ubezpieczeniowych, nie była kwestionowana w trakcie postępowania przez żadną ze stron, sąd orzekający uznał je za miarodajne dla dokonania ustaleń w niniejszej sprawie. Ubezpieczony, w zakresie matematycznym co do wysokości potrąceń, nie złożył żadnych zastrzeżeń. Sąd również nie miał żadnych uwag do tych obliczeń.

Uznając, iż okoliczności sprawy zostały dostatecznie wyjaśnione, mając na względzie, że matematyczna wysokość potrąceń w oparciu o ww przepisy jest prawidłowa, sąd na podstawie art. 477 14 § 1 K.p.c., oddalił odwołanie ubezpieczonego jako niezasadne.

SSO Tomasz Korzeń

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Engel
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim
Osoba, która wytworzyła informację:  Tomasz Korzeń
Data wytworzenia informacji: